Co zmienia nowe rozporządzenie o przejazdach kolejowych? Przełom w polskiej kolei

• Nowe rozporządzenie weszło w życie 20 maja 2025 r.
• Ograniczenie obowiązku nadawania sygnału Rp1 „Baczność”
• Maszyniści nie muszą trąbić przed zabezpieczonymi przejazdami
• Znaczne zmniejszenie hałasu w pobliżu linii kolejowych
• Na trasie Warszawa-Poznań-granica: z 139 do 9 sygnałów
• Przejazdy kategorii A, B, C, D, E, F pozostają bez zmian

Rewolucyjna zmiana w przepisach kolejowych

Nowe rozporządzenie o przejazdach kolejowych to przełomowa zmiana, która znacząco wpłynie na komfort życia tysięcy Polaków mieszkających w pobliżu linii kolejowych1. Czy wiesz, że do tej pory maszyniści musieli obowiązkowo trąbić przed każdym przejazdem? To się zmieniło. Minister infrastruktury podpisał nowelizację rozporządzenia 15 kwietnia 2025 roku, wprowadzając nowe zasady dotyczące sygnałów dźwiękowych2. Przepisy weszły w życie 20 maja 2025 roku i już teraz przynoszą ulge mieszkańcom3.

Sygnał Rp1 „Baczność” to charakterystyczny, długi dźwięk syreny lokomotywy, który do tej pory rozbrzmiewał przed każdym przejazdem kolejowym4. Teraz maszyniści przestali być zobowiązani do jego nadawania przed przejazdami wyposażonymi w nowoczesne zabezpieczenia. Dotyczy to przejazdów z rogatkami oraz sygnalizacją świetlno-dźwiękową5. Zmiana ta ma ogromne znaczenie praktyczne – na przykład na 470-kilometrowej trasie z Warszawy do granicy z Niemcami liczba sygnałów spadnie z 139 do zaledwie 96. To niemal 94% redukcja hałasu kolejowego.

Bezpieczeństwo pozostaje priorytetem – nowe przepisy nie wpływają na kategoryzację przejazdów kolejowych7. Nadal funkcjonują przejazdy kategorii A (strzeżone przez pracowników), B (z automatycznymi rogatkami), C (tylko z sygnalizacją świetlną), D (zabezpieczone krzyżem św. Andrzeja) oraz E i F8. Obowiązek trąbienia pozostaje tylko przy przejazdach kategorii D, które nie mają aktywnych systemów zabezpieczenia9. Ministerstwo podkreśla, że zmiana odpowiada na liczne skargi mieszkańców dotyczące uciążliwego hałasu, szczególnie w godzinach nocnych i porannych1.

Najważniejsze pytania i odpowiedzi

• Kiedy weszły w życie nowe przepisy? – Nowe rozporządzenie obowiązuje od 20 maja 2025 roku
• Czy pociągi w ogóle przestaną trąbić? – Nie, maszyniści nadal muszą używać sygnału przed przejazdami kategorii D bez zabezpieczeń
• O ile zmniejszy się hałas kolejowy? – Na przykładowej trasie Warszawa-Poznań-granica o 93% (z 139 do 9 sygnałów)
• Czy to wpłynie na bezpieczeństwo? – Nie, przejazdy z rogatkami i sygnalizacją mają wystarczające zabezpieczenia
• Które przejazdy są najbardziej niebezpieczne? – Statystyki pokazują, że przejazdy kategorii D mają najwyższy wskaźnik wypadkowości
• Ile wypadków ma miejsce rocznie? – W 2024 roku doszło do 125 wypadków na przejazdach, w których zginęły 33 osoby

ŹRÓDŁO:

• [1]https://www.se.pl/auto/nowosci/rewolucja-na-przejazdach-kolejowych-w-calej-polsce-bedzie-ciszej-01-06-aa-XDgx-msLa-NauW.html[1]
• [10]https://www.gov.pl/web/infrastruktura/mieszkancy-zyjaca-przy-przejazdach-kolejowo-drogowych-odetchna-znika-obowiazek-nadawania-przez-maszynistow-sygnalu-dzwiekowego-bacznosc[10]
• [7]https://bezpieczny-przejazd.pl/edukacja/kategorie-i-oznakowanie-przejazdow/[7]

Koniec z hałasem – jak nowe przepisy ograniczają sygnały dźwiękowe na przejazdach

Hałas kolejowy od lat stanowił jeden z największych problemów dla mieszkańców żyjących w pobliżu linii kolejowych12. Uciążliwe sygnały dźwiękowe zakłócały nocny spokój, utrudniały odpoczynek i znacznie obniżały komfort życia3. Czy możesz sobie wyobrazić, że pociąg trąbi co kilka minut przez całą dobę?

Skargi mieszkańców na nadmierny hałas płynęły do władz kolejowych od wielu lat4. Ludzie mieszkający przy torach doskonale wiedzą, jak przeraźliwy dźwięk syren lokomotyw może zakłócać codzienne życie1. Problem był szczególnie dotkliwy w godzinach nocnych i wczesnych porannych, kiedy każdy sygnał brzmiał jak alarm2.

Rewolucyjna zmiana w podejściu do hałasu

Ministerstwo Infrastruktury w końcu odpowiedziało na potrzeby obywateli5. Nowe rozporządzenie wprowadza znaczące ograniczenia w używaniu sygnałów dźwiękowych tam, gdzie nie są niezbędne dla bezpieczeństwa12. To przełomowa decyzja, która zmieni życie tysięcy Polaków.

Zanieczyszczenie dźwiękowe wokół linii kolejowych spadnie dramatycznie3. Maszyniści będą używać sygnału „Baczność” tylko w miejscach rzeczywiście tego wymagających6. Akustyczny komfort mieszkańców stał się wreszcie priorytetem w planowaniu ruchu kolejowego5.

Konkretne korzyści dla mieszkańców

Jakość życia przy torach ulegnie znacznej poprawie13. Mieszkańcy będą mogli:

• Cieszyć się nocnym spokojem bez ciągłego budzenia przez syreny
• Odpoczywać w ogrodach bez zakłóceń akustycznych
• Prowadzić normalne życie bez stresu związanego z hałasem
• Zwiększyć wartość nieruchomości w okolicach linii kolejowych

Decybele głośności w pobliżu przejazdów spadną z poziomu przekraczającego często 100 dB do znacznie niższych wartości78. To zmiana, którą każdy mieszkaniec odczuje już pierwszego dnia obowiązywania nowych przepisów26.

Kategorie przejazdów kolejowych po zmianach rozporządzenia – co musisz wiedzieć

Rozporządzenie z maja 2025 roku przyniosło istotne zmiany w funkcjonowaniu przejazdów kolejowych, ale czy wiesz dokładnie, jak poszczególne kategorie różnią się między sobą? Zrozumienie tych różnic to klucz do bezpiecznego poruszania się po drogach przecinających tory kolejowe12.

System kategoryzacji pozostał niezmieniony, ale sposób ich zabezpieczania uległ modyfikacji w kontekście obowiązkowego nadawania sygnału dźwiękowego przez maszynistów3.

Przejazdy z pełnym zabezpieczeniem – kategorie A i B

Kategoria A to najbardziej zabezpieczone przejazdy kolejowe, gdzie za kontrolę ruchu odpowiada uprawniony pracownik kolei1. Na tych przejazdach znajdziesz rogatki zamykające całą szerokość jezdni oraz profesjonalną obsługę. Czy zastanawiałeś się, dlaczego akurat te przejazdy mają najwyższy poziom zabezpieczenia? To dlatego, że często znajdują się w miejscach o skomplikowanych warunkach lokalnych lub wysokim natężeniu ruchu4.

Przejazdy kategorii B działają w oparciu o samoczynny system przejazdowy, który automatycznie steruje sygnalizacją świetlną i rogatkami15. Te urządzenia uruchamiają się minimum 30 sekund przed nadejściem pociągu, dając kierowcom wystarczająco dużo czasu na bezpieczne opuszczenie przejazdu5.

Sygnalizacja świetlna i bierne zabezpieczenia

Kategoria C posiada wyłącznie sygnalizację świetlną bez rogatek1. Przed takimi przejazdami zawsze znajdziesz charakterystyczny krzyż św. Andrzeja, który ostrzega o zbliżaniu się do skrzyżowania z torami6. System ten wymaga od kierowców szczególnej uwagi, ponieważ brak fizycznych barier oznacza większą odpowiedzialność za własne bezpieczeństwo2.

Przejazdy kategorii D mają tylko bierne zabezpieczenia w postaci krzyża św. Andrzeja7. To właśnie na tych przejazdach maszyniści nadal muszą obowiązkowo trąbić, ponieważ nie posiadają aktywnych systemów ostrzegawczych8. Statystyki pokazują, że połowa wszystkich przejazdów w Polsce należy właśnie do tej kategorii7.

Specjalne kategorie E i F

Warto pamiętać o dwóch szczególnych kategoriach:

• Kategoria E – przejścia piesze wyposażone w kołowrotki, barierki lub systemy przejazdowe
• Kategoria F – przejazdy na drogach wewnętrznych z rogatkami stale zamkniętymi

Te kategorie funkcjonują według odrębnych zasad i często wymagają specjalnych umów użytkowania1.

Bezpieczeństwo vs komfort mieszkańców – dlaczego resort zdecydował się na zmiany

Decyzja ministerstwa o ograniczeniu sygnałów dźwiękowych na przejazdach kolejowych nie była przypadkowa. Czy wiesz, że przez lata napływały setki skarg od mieszkańców żyjących przy torach1? Hałas kolejowy wpływa nie tylko na ludzi, ale także na zwierzęta, zakłócając naturalne procesy życiowe2. Resort infrastruktury musiał znaleźć złoty środek między bezpieczeństwem a jakością życia obywateli.

Statystyki są alarmujące – w latach 2008-2018 na polskich przejazdach doszło do ponad 14 tysięcy zdarzeń3. Mieszkańcy skarżyli się na problemy ze snem, stres i obniżoną jakość życia4. Jednocześnie dane pokazują, że 90% wypadków ma miejsce na przejazdach kategorii D bez nowoczesnych zabezpieczeń3.

Przełomowe podejście do polityki kolejowej

Ministerstwo podjęło odważną decyzję – wprowadzenie zmian, które zachowają bezpieczeństwo tam, gdzie jest ono najbardziej zagrożone5. Przejazdy z rogatkami i sygnalizacją świetlną mają wystarczające zabezpieczenia, by maszyniści nie musieli dodatkowo trąbić6.

• Zachowanie obowiązku sygnałów na niebezpiecznych przejazdach kategorii D
• Uwzględnienie skarg mieszkańców dotyczących nadmiernego hałasu
• Analiza europejskich standardów redukcji hałasu kolejowego
• Priorytet dla nowoczesnych systemów zabezpieczeń

Resort wzorował się na doświadczeniach zachodnich sąsiadów, gdzie podobne programy redukcji hałasu przyniosły pozytywne rezultaty7. Niemcy planują zmniejszyć liczbę osób dotkniętych hałasem kolejowym o 50% do 2030 roku7.

Kiedy wchodzą w życie nowe przepisy i jakie przyniosą praktyczne skutki

Przepisy weszły w życie zgodnie z planem – po upływie 14 dni od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, co jest standardowym okresem vacatio legis w polskim prawie1. Maszyniści już od pierwszego dnia stosują nowe zasady, które w praktyce oznaczają ciszę tam, gdzie wcześniej rozbrzmiewały głośne syreny2. Czy zastanawiałeś się, jak szybko można wdrożyć tak duże zmiany?

Skutki są natychmiastowe i wymierne – mieszkańcy odczuli różnicę już pierwszej nocy po wejściu w życie przepisów2. Na głównych trasach kolejowych poziom hałasu spadł dramatycznie, co szczególnie widać w godzinach nocnych i wczesnych porannych2.

Praktyczne konsekwencje dla życia codziennego

Zmiany wpływają na różne aspekty życia mieszkańców terenów przylegających do linii kolejowych3. Lepszy sen, większy komfort wypoczynku i możliwość normalnego funkcjonowania to najczęściej wymieniane korzyści2.

Najważniejsze praktyczne skutki obejmują:

• Znaczne zmniejszenie poziomu hałasu w okolicach torów kolejowych
• Poprawę jakości snu mieszkańców, szczególnie w godzinach nocnych
• Zwiększenie komfortu korzystania z ogrodów i terenów rekreacyjnych
• Potencjalny wzrost wartości nieruchomości w pobliżu linii kolejowych

Bezpieczeństwo pozostaje na tym samym poziomie – nowoczesne systemy zabezpieczeń gwarantują odpowiednią ochronę bez konieczności dodatkowych sygnałów dźwiękowych2. Przejazdy kategorii D nadal wymagają trąbienia, co pokazuje przemyślane podejście do reformy2.

Długoterminowe efekty wdrożenia

Zmiana będzie miała trwały wpływ na życie w pobliżu linii kolejowych4. Mieszkańcy mogą liczyć na stałą poprawę komfortu akustycznego, co przekłada się na lepsze warunki życia2.

Nowe rozporządzenie to przykład skutecznego wdrożenia przepisów, które łączą dbałość o bezpieczeństwo z troską o komfort obywateli. Mieszkańcy terenów przylegających do torów kolejowych mogą wreszcie cieszyć się spokojem, nie martwiąc się o poziom bezpieczeństwa na przejazdach.